Pozycja Lidzbark Welski – umocnienia Pozycji Lidzbarskiej. Nazwę zaczerpnięto od nazwy miejscowości, wokół której zostały wzniesione schrony ją tworzące.
Schrony zostały wzniesione przez Wojsko Polskie w okresie bezpośrednio poprzedzającym wybuch drugiej wojny światowej. Pełniły one funkcję strategiczną względem Pozycji Mławskiej (osłaniając ją od zachodu), która została z powodzeniem wykorzystana do obrony Polski przed agresją wojsk niemieckich we wrześniu 1939 r. (bitwa pod Mławą).
Plany przewidywały wybudowanie 14 schronów w rejonie Lidzbarka, jednak udało się wznieść tylko 6 z powodu braku wystarczającej ilości budulca. Oddziały je obsadzające (m.in. Nowogródzka Brygada Kawalerii) wchodziły w skład Armii "Modlin".
W Lidzbarku i okolicy zachowało się wszystkie 6 schronów (identycznych, wzniesionych wg jednej instrukcji). Są to jedyne polskie umocnienia na terenie województwa warmińsko–mazurskiego.
Źródło: tu.
Mapa schronów-
źródło
Umocnienia Pozycji Lidzbarskiej zostały wzniesione w przeciągu ostatnich dwóch tygodni sierpnia 1939r. Pozycja Lidzbarska miała charakter obronny. Wykonano ją pomiędzy jez. Lidzbarskim, a wsią Bełk, na południowym brzegu rzeki Wel. W ramach pozycji wybudowano wyłącznie obiekty do prowadzenia ognia jednobocznego na 1 ckm. Pozycja Lidzbark miała za zadanie zabezpieczać od zachodu 20 DP Armii "Modlin" i Pozycję Mławską. Schrony lidzbarskie zostały obsadzone przez żołnierzy następujących jednostek stacjonujących w mieście: Nowogródzka Brygada Kawalerii, 3 Kompania Obrony Narodowej, ułani 25. Pułku Ułanów.
We wrześniu 1939r. w Lidzbarku nie toczyły się poważniejsze walki (tylko patroli i małych pododdziałów), a na przedpolu zaobserwowano loty rozpoznawcze nieprzyjaciela. Do walk z wykorzystaniem wybudowanych schronów Pozycji Lidzbarskiej nie doszło. Kiedy w dniu 4 września 1939r. wojska niemieckie przerwały linię pod Mławą i Grudziądzem dowódca Nowogródzkiej BK gen. Władysław Anders zarządził wycofanie się z Lidzbarka w kierunku Warszawy.Czerwone liczby przy schronach dodano dla orientacji, nie odzwierciedlają żadnej oryginalnej numeracji.
Schron (1)
Typ :
Lekki schron bojowy dla 1 ckm o ogniu jednobocznymbocznym
Lokalizacja: Obiekt znajduje się na północny - zachód od miasta, na wyniesieniu, po zachodniej stronie drogi Lidzbark Welski - Wlewsk, nad brzegiem jeziora Lidzbarskiego, w pobliżu niewielkiego budynku magazynowego.
Ilość kondygnacji: 1 kondygnacja naziemna.
Konstrukcja: Ściany: żelbet (z prętami pionowymi i siatką przeciwodpryskową), grubość ściany czołowej 1,20 - 1,50 m, ściany tylnej 55 cm., Strop: żelbetowy - nierównomiernie zbrojony, grubości 1 m.
Obiekt na planie kwadratu, wejście wymiarów 120 x 65 cm osłonięte przelotnią.
Strzelnica o profilu przeciwrykoszetowym, po obu stronach wejścia otwory strzelnicze.
W obiekcie pozostałości szalunku z okresu budowy.
Schron (2)
Schron (3)
Schron (4)
Typ :
Lekki schron bojowy dla 1 ckm o ogniu jednobocznymbocznym
Lokalizacja: Obiekt zlokalizowany w bezpośrednim sąsiedztwie drogi Lidzbark Welski - Bełk, po jej północnej stronie, w pobliżu krzyża przy-drożnego. Obiekt znajduje się w posiadaniu osoby prywatnej, która zamieszkuje w najbliższych zabudowaniach.
Schron (5)
Typ :
Lekki schron bojowy dla 1 ckm o ogniu jednobocznymbocznym
Lokalizacja: Obiekt zlokalizowany w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowań kolonijnego gospodarstwa rolnego należącego do wsi Bełk. Zlokalizowany na północy - zachód od wsi. Na posesji sąsiadującej ze schronem mieszka właściciel schronu.
Schron (6)
Typ :
Lekki schron bojowy dla 1 ckm o ogniu jednobocznymbocznym
Lokalizacja: Schron zlokalizowany około 300 m na wschód od schronu nr 5, na najwyższym wyniesieniu terenu, z charakterystyczną myśliwską amboną. Obiekt znajduje się na gruncie prywatnym - ten sam właściciel jak przypadku schronów (4) i (5).